Historie Noord-Holland
Holland was dit belangrijkste gewest betreffende een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep betreffende 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in 8 departementen met zo veel geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement betreffende Texel
dit departement van de Amstel
dit departement van de Delf
Daarnaast lagen ook het departement met een Schelde en Maas en dit departement met een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere indeling ook niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld in overeenstemming met de oude gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd het departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden betreffende de Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was de indeling aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet van 29 maart 1814 werden de departementen vernieuwen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Betreffende Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog de naam Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen over achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch dit werd via een rest betreffende de commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour over Friesland tot Holland, maar een deel aangaande Hollands Brabant bleef voor Noord-Brabant en in 1815 werden tevens het laatste Hollands Brabant, het Land van Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werd in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te reduceren werd Holland voor een grondwetsherziening aangaande 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate wegens Amsterdam, het in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag gaan ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men met op het herstel aangaande een verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Op deze plaats werd echter ook niet aan tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel over een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enig tijd sprake betreffende een samenvoeging over de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk het deze plannen met de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto met dit Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel met Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst een provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via medicament over de Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in het noorden via middel over de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en eerst dit IJ) ingeval grens fungeert.
Ten zuiden over dit Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden aangaande Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, evenals ons dichtbevolkt gebied, maar betreffende een landschappelijk totaal ander Bron karakter (bosrijk en ook niet geheel vlak).
Ten noorden met het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en andere, kleinere, segmenten en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een plaats Alkmaar. Er bevinden zichzelf in het deel betreffende de provincie ook landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in het noorden de Kop met Noord-Holland met het uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust met een provincie is grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen welbekende badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar de duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden met dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel met Kennemerland vormt een IJmond, betreffende de Hoogovens en andere industrie: dit kan zijn dit westelijk gebied over het Noordzeekanaal, met wanneer middelpunt een haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt een oude marktplaats Schagen en op een noordpunt met dit schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijkertijd Lees meer hier veerhaven voor Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden ingeval Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (heb je ons zeearm) en het Noordzeekanaal met de daarin, al dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam ook in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe meer het lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en het Wierings beschikken over ons enorm persoonlijk karakter.
Precies zodra in verschillende dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake met ons teruggang over een dialecten. Zeker bestaan sommige dialecten nog opvallend vitaal. Met name het Volendams wordt ter plaatse alsnog enorm algemeen gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en dat blijkt ook uit de dialecten. Een dialecten ten noorden met dit IJ bestaan de meest afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden aangaande het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten over Zuid-Holland en geraken taalkundig ook dikwijls mits Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende ook Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers bestaan, blijven in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten aangaande vanouds geïsoleerde gemeenschappen ingeval Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over een heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op sommige punten enorm conservatief gebleven, daar waar ze zich op andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor zeer scherp met een omliggende dialecten zijn kunnen afwijken.
Een indeling over een dialecten boven het IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot meerdere polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls is op een verwantschap met het Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel achterbaks met dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands bekijk dit blog zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit dit nooit helemaal kunnen vervangen, waardoor Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Alhoewel die theorie heel wat aanhang heeft, is ze door verschillende taalkundigen met de hand gewezen en zullen de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, gesticht op 2 juli 2004, betreffende een Provincie Noord-Holland indien enig aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht betreffende de besturen met de recreatieschappen wegens de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen van Texel (een gehele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook van Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook zijn daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (van Wijk met Zee tot Schoorl), de graaf dit Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland alsnog vele verschillende grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld het Goois Natuurreservaat, de Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in kijk hier Noord-Holland voor dit hoofdartikel over het thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van 2016 ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort